Je weet hoe belangrijk het is dat je kind voor zichzelf kan opkomen. Het raakt je dan ook als je weer eens vaststelt dat je kind hier niet bepaald goed in is. Juist omdat je kind hoogsensitief is of gevoelig vind je het belangrijk dat het hier beter in wordt. Maar hoe?

Het is pijnlijk om te horen dat jouw kind bij het oplossen van een vriendinnenruzie aan het kortste eind trekt. Het is nog pijnlijker als je later hoort dat ze notabene zelf voorgesteld heeft dat zij dan maar niet meer zou meespelen!

En hoe moeilijk is het als je via andere moeder weet dat je kind is opgesloten op de wc door klasgenoten en dat jouw kind er niet eens iets van gezegd heeft? Sommige kinderen wachten met keuzes maken tot de rest heeft gekozen of kiezen altijd wat een ander wil.

Voor jezelf opkomen is dan ook geen eenvoudige vaardigheid. In mijn vorige blog en masterclass, die ik samen met kinderfysiotherapeute Suzanne Strijbosch-van Snippenberg schreef, vertelden we hier al over. We legden ook uit waarom juist hoogsensitieve kinderen hier vaak moeite mee hebben. Maar desaltniettemin zijn er zeker aanknopingspunten zodat je kind zich hierin kan ontwikkelen. Daar gaat dit artikel over.

Voor jezelf opkomen is een complexe vaardigheid.

Er bestaan kinderen die met het grootste gemak voor zichzelf op komen. Die zeggen gewoon ‘Nee, ik heb iets anders te doen, ik kijk wel morgen wel of ik zin heb.’ En daar haal je het niet bij in je hoofd om voor de grap hun sjaal af te pakken. Hoe doen ze dat toch? Voor jezelf opkomen is namelijk helemaal niet makkelijk!

Voor jezelf opkomen is een complexe vaardigheid.

Wat je zoal moet kunnen als je voor jezelf op wil komen:

1. weten wat je wil en wat je niet wil
2. jezelf belangrijk genoeg vinden
3. een plan hebben hoe je voor jezelf op gaat komen
4. risico durven lopen dat je directe sociale omgeving je afwijst
5. ermee om kunnen gaan dat jouw directe sociale omgeving het anders wil dan jij
6. kunnen verwoorden wat je wil/niet wil
7. risico lopen dat je het niet goed doet
8. zelfvertrouwen hebben

Nou, ik weet niet hoor, maar ik vind het niet gek dat niet iedereen hier even goed in is. Zeker voor de hoogsensitieven onder ons, is dit echt wel een dingetje. Weten hoe dit zit? Klik op deze link: waarom juist hoogsensitieve kinderen hier vaak moeite mee hebben.

Tips voor het begeleiden van hoogsensitieve kinderen

• De eerste tip die ik met je deel gaat over weten wat je wil en niet wil.
• De tweede tip gaat over het bedenken van een plan om voor jezelf op te komen
• De 3e en laatste tip helpt je om te bepalen welke plan het meeste kans op succes heeft.

Tip 1: Stel de magische vraag

Voor jezelf opkomen begint met contact maken met jezelf en voelen van je wel en niet wil. Het gaat ook over durven uiten wat je zou willen en niet willen. Voor een hoogsensitief kind is vaak het laatste het grootste probleem.

Het houdt namelijk sterk rekening met de behoeften van anderen. Het wil anderen liever niet teleurstellen of kwetsen. Ik ga je nu juist een tip geven over hoe je jouw hoogsensitieve kind hierbij kan helpen.

Vaak is een hoogsensitief kind bang om het verkeerd te doen. Bij mij in de praktijk zie ik dit bijvoorbeeld terug als ik een kind vraag te kiezen welke kleur hoepel we gaan gebruiken voor een bepaalde oefening. Vertwijfelt kijken ze dan in de richting van hun vader of moeder. Of ze zeggen dat ik mag kiezen.

Om te achterhalen wat het kind zélf wil is onderstaande vraag een bijzonder handig hulpmiddel:

• ‘Wat als je met niemand rekening zou hoeven houden en je zou het nooit fout kunnen doen…wat zou je dan willen/doen?’

In het geval van het kiezen van de kleur van een hoepel vraag je dan bijvoorbeeld: ‘ Als je vader het niet uit zou maken welke kleur je zou kiezen en mij ook niet, waar zou je dan voor kiezen?’

Ik noem deze vraag de magische vraag, omdat ik zo vaak meemaak dat deze vraag wonderlijk werkt en ook van ouders heb ik hier al heel veel positieve reacties op gehad. Ga deze vraag vooral ook uitproberen bij jouw kind.

Tip 2: Laat je kind een strategie bepalen.

De tweede tip gaat over het bedenken van een plan om voor jezelf op te komen. Het hebben van een plan geeft namelijk zelfvertrouwen. Als je niet weet ‘hoe’ je voor jezelf moet opkomen, tja, dan is opkomen voor jezelf best ingewikkeld.

In mijn begeleiding richt ik me vaak op dit aspect: op het naar boven brengen van oplossingen en strategieën om een lastige situatie op te lossen.

Hiermee vergroot je het eigen oplossend vermogen en het zelfvertrouwen van een kind.

De vraag die ik dan stel, en die ik jij ook kan uitproberen, is de volgende:

• Stel dezelfde situatie zou weer ontstaan: denk je dan in dat wat je ook doet, niemand wordt boos op je. Je hoeft ook met niemand rekening te houden. Wat zou je dan anders doen? 

Een voorbeeld: een hoogsensitief kind wordt herhaaldelijk in de klas uitgemaakt voor homo en het lukt hem niet om dit te stoppen. Hij durft er niets van te zeggen. Kijk eens wat er als antwoord komt als je hem bovenstaande vraag stelt.

Het is mijn ervaring dat hoogsensitieve kinderen niet met antwoorden komen als ‘dan timmer ik hem op zijn bek’. Ze komen met antwoorden als: dan ga ik naar de juf, dan kijk ik hem boos aan, dan zeg ik stop…..et cetera.

Het gaat er bij deze tip om dat je je kind begeleidt in het bedenken van een plan om een lastige situatie op te lossen. Nogmaals, het hebben van een plan geeft zelfvertrouwen. Dit is vaak waar het een hoogsensitief kind aan ontbreekt.

Ze weten wel hoe ze kunnen zeggen dat ze iets niet willen bijvoorbeeld, maar ze maken zich druk op de reactie die ze kunnen krijgen. Daar hebben ze vaak geen antwoord op.

Het fijne is dat je ook thuis heel goed kan gaan oefenen met je kind en dit aan de keukentafel kan uitspelen. Als je kind dit toestaat is dit echt bijzonder effectief. Ga rollenspellen met elkaar spelen waarbij je je kind laat oefenen in het aangeven wat het wil en in het reageren op verschillende fictieve reacties van de ander. (geef ik hier toch nóg een tip gratis weg 😉 )

Tip 3: Check de spanning en verlaag indien nodig.

De 3e en laatste tip helpt bij het bepalen van het juiste plan. Voor het zelfvertrouwen van je kind is het van belang dat als het voor zichzelf gaat opkomen dat dit een succeservaring oplevert. Hiervoor is het nodig dat een plan niet te veel stress oproept.

Maar hoe weet je hoeveel spanning iets bij een kind oproept? En hoe weet je dan wat een goed plan is?

Dat is helemaal niet zo ingewikkeld. Dit is wat je kan doen:

• Check de spanning.
• Breng indien nodig de spanning naar een acceptabeler niveau.

De spanning die een kind ervaart kan je checken door te vragen:

‘van de 0-10, hoe spannend vind jij het?’

Je hebt dan van te voren uitgelegd waar de 0 en de 10 voor staan en hoe een spanningsmeter werkt. De 10 staat voor enorme hoge stress.

Geeft je kind een cijfer tussen de 0 en de 3? Check dan even goed of het dus klopt dat je kind weinig tot maar een beetje stress ervaart bij zijn plan. Als het klopt dan mag je erop vertrouwen dat het kind de actie met succes zal uitvoeren.

Komt het cijfer echter boven de 4 of nog zelfs veel hoger? Check dan weer of dit klopt en ga vervolgens met je kind op zoek naar oplossingen om het cijfer lager te krijgen. Je wil uitkomen op de 3 of lager.

Met deze 3 tips help je een kind bij het opkomen voor zichzelf. Uiteraard zijn er nog meer tips die een hoogsensitief kind hierbij helpen, maar dit zijn er alvast drie waarmee je direct aan de slag kan. Ik ben heel benieuwd wat jouw ervaringen met deze vragen zullen zijn. Dus als je ermee gaat oefenen of al ervaring mee hebt, laat het me gerust weten. Graag zelfs!

Tot de volgende blog!

Groeten Josja