Sommige kinderen komen op school niet goed tot werken, omdat ze voortdurend onrustig zijn. Vandaag delen we een leuke en simpele oefening voor in de klas. Speciaal in te zetten voor kinderen die behoefte hebben aan flinke inspanning en niet genoeg hebben aan een tangle of loopje naar het koffiezetautomaat.
Wij zijn Suzanne Strijbosch- van Snippenberg en Josja Koelink en wij werken dagelijks met prikkelgevoelige en hoogsensitieve kinderen. Suzanne als kinderfysiotherapeut en kinderfysiocoach en Josja als HSP-coach. In de blogartikelen die we samen schrijven delen we zoveel mogelijk concrete handvatten en tips die je helpen om de kinderen met wie je werkt (of je eigen kind) in balans te krijgen.
Een loopje is niet altijd genoeg
Steeds vaker zien we leerkrachten die tegemoetkomen aan de natuurlijke drang van kinderen om te bewegen. Er worden beweegspelletjes aangeboden en ook mogen kinderen die dit nodig hebben vaker ‘een loopje’ doen. Zo mogen ze bijvoorbeeld thee halen voor de juf of een briefje afbrengen bij de administratie. Dit vinden wij vanuit onze visie een hele mooie ontwikkeling. Tegelijkertijd weten we ook dat ‘een loopje’ niet voor iedere kind genoeg zal zijn. Sommige kinderen hebben nou eenmaal zware fysieke inspanning nodig. In dit artikel starten we met de oefening en leggen we je daarna uit waarom je deze inspanning juist wél moet aanbieden en hoe dit het leren van de kinderen bevordert.
Heavy work: trek strak die die band!
Een hele leuke en doeltreffende manier om een kind intense fysieke inspanning te geven is de oefening ‘trek strak die band’. We noemen dit ook wel ‘heavy work’. De oefening vraagt namelijk om een flinke krachtsinspanning, om uithoudings- én doorzettingsvermogen. Het ideale is dat het weinig voorbereidingstijd vraagt en ook in enkele minuten weer klaar is. Op de video hieronder zie je hoe twee kinderen deze oefening uitvoeren. Je ziet inspanning, plezier en daarna ontspanning.
Wat je nodig hebt
Rekbare banden, per tweetal heb je aan één band genoeg. Je koopt voor € 15,00 3 rekbare banden van 150 cm lang. Knip deze door drieën en dan heb je voor deze prijs 9 doeken. Voor € 30,00 euro heb je dan voor deze oefening voor ieder 2-tal een rekbare band. Je kan er overigens ook voor kiezen om de banden iets langer te houden, zodat je de banden ook nog voor andere oefeningen in de klas kan gebruiken.
Hoe je het aanpakt
Deel na een drukke pauze of voor een opdracht waarbij je de volle aandacht nodig hebt per tweetal een rekbare band uit. De kinderen kunnen bij hun tafels gaan staan. Eén kind per tweetal pakt de band beet en strekt beide handen voor zich uit. Op jouw startsein trekt iedereen zo hard als hij kan aan de band. Jij begint nu te tellen. Je kan ervoor kiezen om tot 10 te tellen en dan iedereen te laten stoppen, maar je kan er ook een wedstrijdelement in gooien door te kijken wie het langst de doek kan vast kan houden. Daarna wordt er gewisseld en doe je de opdracht met de andere helft van de groep. Herhaal dit totdat ieder kind 2 tot 3 keer de band heeft opgerekt.
Maak het wat zwaarder en varieer
De rekbare banden zijn er in verschillende sterktes. Je kan er voor kiezen om de kinderen die veel zware bewegingsprikkels nodig hebben een band met een zwaardere sterkte te geven. Ook kan het heel stimulerend zijn om ook een setje knijphalters of een buigveer in de klas te hebben die je dan geeft aan die kinderen die dit het meest kunnen gebruiken.
Het effect
Deze simpele en eenvoudig in te zetten oefening zorgt gegarandeerd voor plezier, meer alertheid, meer ontspanning en meer energie bij de kinderen. Maar het allermooiste effect van deze oefening is deze: de aandacht en rust om te kunnen werken en leren neemt toe.
Een goede graadmeter om te weten dat de oefening effectief is geweest is als het kind een zucht slaakt na afloop. Dan weet je dat de oefening tot een dieper niveau van ontspanning heeft geleid. In onderstaande korte video zie je een variatie op de oefening en ook hier weer zie je inspanning, plezier en ontspanning.
Heavy work om te kunnen leren
Sommige kinderen kunnen niet stilzitten. Niet thuis aan tafel en niet op school. Ze tikken met hun voeten tegen de tafelpoot, aaien in hun loopje richting de juf minstens 3 kinderen kort over de bol, leiden bewust andere kinderen af van hun werk en verkeren vaker onder of half op hun stoel dan rustig erop. Ze zijn snel afgeleid van hun werk en krijgen het dan ook vaak niet af of leveren het afgeraffeld in. Tijdens de pauzes is stoeien favoriet en gaan ze soms net een tandje te ver waardoor een ander tijdelijk wat minder blij is. Met de gym zijn ze juist in hun element. Waarom is dit? Waarom kunnen ze niet gewoon aandachtig zijn en rustig hun werk doen, óp hun stoel? Kinderen kunnen hier verschillende redenen voor hebben. Vaak zie je dat de reden hiervoor is dat deze kinderen hun lichaam niet goed voelen en dat ze daarnaast ook behoefte hebben aan veel beweging. Ze kunnen pas weer rustig op hun stoel zitten als ze beweging hebben gehad die fysiek intens en zwaar is. We leggen je hieronder uit wat ‘je lichaam niet goed voelen’ te maken heeft met onrustig gedrag en hoe heavy work (intense inspanning) hiervoor de oplossing is.
Als je je lichaam niet goed voelt
Een kind dat zijn lichaam niet goed voelt registreert de proprioceptieve prikkels die het ontvangt minder goed. Proprioceptieve prikkels zijn die prikkels die je vertellen wat de stand is van je lichaam ( sta je, zit je, lig je?) en die je laten weten hoe je beweegt (langzaam, snel, hard, zacht). Ook maken ze je duidelijk of je spieren moe zijn en ze geven je informatie over de alertheid en gespannenheid in je lichaam. Dit lichaamsgevoel heeft een kind nodig bij alle handelingen die het doet. Registreert een kind deze prikkels minder goed dan hebben de hersenen hier iets heel handigs bedacht: ze gaan gewoon net zo lang op zoek naar deze prikkels tot ze vinden dat ze wél genoeg informatie hebben gekregen. In de praktijk zie je dan kinderen die dingen doen waarbij ze hun lijf heel vaak en goed kunnen voelen. Zo zie je ze graag springen, ergens of tegen iemand aanbotsen of kunnen ze van stoeien geen genoeg krijgen. Wat je ook kan zien zijn kinderen die over de tafel hangen. Dit zijn allemaal manieren om je lijf goed te kunnen voelen. Dit gaat net zo lang door tot de hersenen het signaal krijgen dat er voldoende informatie over het lichaam is verzameld. Zodra dit het geval is ontstaat er balans. Wat gezocht wordt is gevonden. Dat ontspant en reguleert. Het brein heeft even genoeg en stopt even met zoeken naar nieuwe prikkels en het kind kan nu rustig werken.
Samenvatting
Kinderen die niet stil kunnen zitten en nauwelijks tot leren komen registreren de proprioceptieve prikkels vaak minder goed dan andere kinderen. Ze voelen hun lichaam minder goed en gaan op zoek naar intense beweegprikkels. Het brein wil namelijk voldoende informatie over het lichaam verzamelen en zo lang dat er niet is, blijf je het zoekgedrag zien. Zodra er echter voldoende intensieve beweging is geweest heeft het brein wel de benodigde informatie en stopt het zoeken naar nog meer intense beweegprikkels. Op dat moment is er de rust en de aandacht voor deze kinderen om te werken en leren. Dus wat doe je als je te maken hebt met een kind in de klas dat zijn lijf niet goed voelt en steeds zoekt naar intense beweegprikkels? Biedt ze voldoende ‘heavy work’ en geef ze zo de mogelijkheid om te kunnen leren.
Hoogsensitivief en behoefte aan heavy work
Hoewel hoogsensitieve kinderen erom bekend staan dat ze snel overprikkeld raken en drukke stoeiepartijtjes of voetbal eerder mijden dan er actief aan meedoen, kunnen ze natuurlijk evengoed behoefte aan heavy work hebben. Niet ieder hoogsensitief kind is immers hetzelfde. Ook bij een hoogsensitief kind kan het zijn dat het zijn lijf niet goed voelt doordat de proprioceptieve prikkels minder goed worden waargenomen. Tegelijkertijd zijn er natuurlijk ook hoogsensitieve kinderen die niet op zoek hoeven naar intense beweegprikkels, maar wel heel blij worden van intens zware beweging. Wat overigens wel tot verwarring kan leiden is de term ‘je lichaam niet goed voelen’. Hoogsensitieve kinderen zitten veel in hun hoofd en hebben vaak minder contact met hun lichaam. Dit is echter wat anders dan het niet goed voelen van je lijf doordat je de proprioceptieve prikkels niet goed registreert.
Mocht je nog vragen hebben over dit artikel of meer willen weten over prikkels, prikkelverwerking, prikkelgevoeligheid en hoogsensitiviteit dan we in dit artikel hebben geschreven? Kijk dan eens bij onze andere artikelen die we samen hebben geschreven of bekijk onze opleiding Gevoelig meebewegen. Dit is een praktische 4 daagse opleiding waarin we je helemaal meenemen in bewegen, prikkels, prikkelgevoeligheid en hoogsensitiviteit. Klik hier voor meer informatie.
Voor nu, veel succes met deze oefening en tot onze volgende blog!
Groeten Suzanne Strijbosch-van Snippenberg en Josja Koelink
ps In het boek Zie wat je kind beweegt, van Suzanne, vind je ook nog heel veel informatie over prikkels en prikkelverwerking. Klik hier om het te bestellen of bestel het op haar eigen website www.justseeme.nl
