De weekcheck vermindert stress bij alle kinderen

Het is één van de hulpmiddelen die ik ouders van hooggevoelige kinderen het meest adviseer. En voed je een kind met autisme op? Dan is het een echte must. Het helpt alle kinderen bij het verminderen van stress.

De weekcheck is onderdeel van mijn online programma Grip op Hoogsensitiviteit en het zit ook standaard in mijn begeleidingstraject Grip op Thuis. Het is een hulpmiddel waarmee je vooruitblikt om te zien wat er aan nieuwe activiteiten aankomt en waardoor het helder wordt welke stress dit voor je kind oplevert.

Gebruik je het op de juiste manier dan ga je vanzelf de kracht ervan ervaren. Dan merk je dat de stress bij je kind vermindert, dat je ontploffingen en overprikkeling voorkomt en dat je meer (in)zicht krijgt in je kind. Een hoop drama blijft je kind en jou bespaart.

Neem er de tijd voor

Hoewel de weekcheck niet veel tijd vraagt, slechts een klein kwartiertje, is het des te belangrijker om het niet af te raffelen. Als je er te weinig tijd voor neemt of je aandacht er niet bij hebt dan zie je waarschijnlijk een aantal belangrijke stressoren over het hoofd. En dan schiet dit hulpmiddel zijn doel voorbij.

Dus ga er rustig voor zitten. Pak je agenda erbij en als je kind op school zit, haal dan ook de schoolagenda tevoorschijn. Bekijk vervolgens de week die gaat komen en stel jezelf de volgende vragen:

• Komen er nieuwe activiteiten die mijn kind nog niet kent? Zoals bijvoorbeeld met de klas naar het bos of alleen logeren bij een vriendje? Het zijn namelijk de nieuwe en onbekende activiteiten die voor hoogsensitieve kinderen en kinderen met autisme vaak voor stress zorgen.
• Staan er activiteiten op stapel waarvan ik weet dat mijn kind hier tegenop ziet? Zoals misschien de wekelijkse zwemles, de meester die alleen op de donderdag lesgeeft en de dagen waarop je kind naar de BSO gaat?
• Welke andere activiteiten komen er in de komende week die spanning kunnen opleveren? Bijvoorbeeld: schoolfotograaf, vrienden die vrijdagavond komen eten en bezoek aan de tandarts.
• Welke activiteiten zorgen voor positieve spanning? Je wil namelijk ook de positieve stress helder in kaart brengen. Zo ervaren veel kinderen positieve (en negatieve) spanning rondom Sinterklaastijd, hun verjaardag, een klassenuitje en een logeerpartijtje.

Het is handig om met een vast format te werken. Mijn online programma Grip op Hoogsensitiviteit en het programma Grip op Thuis voorzien hierin. Je kan er uiteraard ook gewoon zelf op de computer eentje maken.

Ik raad je aan om een tabel te tekenen/maken met daarin de 7 dagen van de week waarbij iedere dag wordt opgedeeld in 3 vakken: ochtend, middag en avond. Alle activiteiten die voor spanning zorgen schrijf je hier vervolgens in.

Doe het regelmatig

Ik raad je aan om, op een wekelijks terugkerend moment, de check te doen zodat het in een routine kan inslijpen. Net zo lang tot je niet beter weet en het geen moeite meer kost. Net als tandenpoetsen. Dat is ook niet persé een leuk klusje, maar je doet het toch.

Door dit op regelmatige basis te doen voorkom je dat de stress van je kind jou en je gezin weer eens overkomt. Want je kan de stress met de wekelijkse check voorspellen.

Natuurlijk kun je niet alle stress voorzien. Je kind kan bijvoorbeeld ook ineens een mug in zijn kamer horen en dan in complete paniek schieten. En die mug had je niet kunnen voorzien. Toch zorgt het ervoor dat je het gros van de stressoren in kaart brengt en je hierop kan anticiperen.

Betrek je kind bij het inschatten van de mate van stress

Het valt me vaak op dat ouders niet altijd de stress van hun kinderen goed in weten te schatten. Soms denken dat ze dat hun kind reuze op ziet tegen een bepaalde activiteit terwijl dit in de werkelijkheid niet het geval is. En andersom gebeurt ook: ouders menen dat hun kind de BSO-dagen wel prima vindt, maar het kind geeft anders aan.

Betrek daarom zoveel mogelijk je kind bij het maken van de weekcheck. Dit kun je eenvoudig doen door je kind, bij iedere activiteit dat je hebt genoteerd, te vragen welk spanningscijfer erbij hoort.

Leg hierbij uit dat een 10 staat voor totale stress en een 0 voor het ontbreken van enige stress. Geef ook aan dat je kind voor een getal tussen de 0 en de 10 kan kiezen.

Neem het getal dat je kind aangeeft als graadmeter en probeer deze niet te relativeren of realistischer te maken. Alleen als je echt weet van je kind dat het niet de juiste waarde zelf kan inschatten geef je zelf de cijfers, maar in alle andere gevallen laat je je kind het doen.

In mijn online programma Grip op Hoogsensitiviteit heb ik een stressmeter die je hiervoor kan gebruiken. Ook vind je hier een kleurenmeter, dat is een meter waarmee je kind in kleuren aangeeft hoe het een bepaalde activiteit ervaart.

Zowel de kleurenmeter als de stressmeter zijn hulpmiddelen gebruik ik altijd tijdens mijn begeleiding.

Maak de balans op

Als je weet wat de stressoren zijn voor de komende week ga je de balans opmaken. Concludeer je dat er in de komende weken weinig tot geen stressvolle activiteiten zijn, dan zit je goed. Dan weet je dat je kind een betrekkelijk relaxte week tegemoet zal gaan en dat overprikkeling door nieuwe events niet zo snel aan de orde zal zijn.

Heeft je kind echter meerdere activiteiten een 7 of hoger gegeven dan weet je dat je kind veel stress zal gaan ervaren.

Stress vertaalt zich altijd in gedrag. Gaat het ten koste van zijn/haar nachtrust? Van het eetgedrag? Word je kind vervelend? Onrustig? Krijgt je kind buikpijn? Het is goed om te weten hoe jouw kind stress uit en wat je kan verwachten in de komende week.

Te veel stress is niet goed

‘Kom op, even doorzetten. Het hoort er even bij. Straks is het niet meer spannend.’ Hoe vaak zeggen we dit tegen onze kinderen als ze ergens tegenop zien? En hoe vaak zeggen we: ‘Het moet nu eenmaal, het is gewoon niet anders’ als ze tegensputteren bij het naar school of naar de zwemles gaan? Te vaak.

Natuurlijk zit er een kern van waarheid in als we dit soort dingen zeggen: een activiteit vaker doen zorgt namelijk veelal voor gewenning en daarmee voor verlaging van stress. En ook is het nu eenmaal de realiteit dat sommige dingen, zoals zwemles en school, gewoon ‘moeten’. Dus begrijpelijk dat we zo tegen onze kinderen praten.

Tegelijkertijd is het niet goed als een kind te veel stress ervaart. Als de stress op de meter boven een 4 uitkomt dan kan een kind al niet meer optimaal functioneren.

Bij een stressgetal van 7 of hoger wordt het zelfs onmogelijk om je goed te kunnen concentreren en te laten zien wat je in huis hebt. Je kind kan dan geen bal goed over het net krijgen en een zwemles is dan meer overleven dan leren en plezier hebben.

Verminder de stress voor je kind

Af en toe hoge stress mag best, als het maar snel weer kan dalen. En een beetje gezonde spanning voor bijvoorbeeld een toets is ook oké, zodra het daarna maar weer snel zakt.

Als jij voorziet, door het doen van de check, dat er veel stressfactoren aankomen dan is het nodig dat je:

1. Kritisch bekijkt welke stressoren je kan verlagen
2. Onderzoekt welke stressoren eventueel uitgesteld dan wel weggehaald kunnen worden

In mijn programma Grip op Hoogsensitiviteit leer je alles over stress en het verlagen ervan. Klik hier voor meer informatie en direct beginnen.

Korte lijnen met de leerkracht van je kind

Als jouw kind snel overprikkeld is (of op school het zonnetje is en thuis geregeld ontploft) dan is het belangrijk dat je korte lijnen hebt met de leerkracht of pedadogisch medewerker van je kind. Want onderschat niet wat er aan prikkels op je kind op school (en/of kinderopvang) op hem/haar afkomt.

Juist als je kind op school precies doet wat het moet doen, maar thuis niet, is het enorm belangrijk om zo snel mogelijk hierover in gesprek te gaan met school.

Vraag de leerkracht om je via mail (of groepsapp) op de hoogte te houden van de grote én de kleine veranderingen binnen de klasse- en schoolsituatie. Je wil het namelijk weten als er stagiaires bij de gymles komen, als er ouders pepernoten komen bakken en je wil misschien ook weten hoe het CITO-rooster er uit ziet.

De informatie die je krijgt via de leerkracht verwerk je in je weekcheck.

Ontdek patronen door te evalueren

Door regelmatig, bijvoorbeeld eens in de 4-6 weken, de toekomstcheckformulieren naast elkaar te leggen en te kijken wat je hierin opvalt ga je patronen en bijzonderheden ontdekken.

Dit is gunstig. Want hoe meer je je bewust wordt van de stressoren van je kind en wanneer deze zich wel en niet voordoen, hoe makkelijker het wordt om:

1. Zelf rustig te blijven als je kind in de stress schiet (want je zag het al aankomen)
2. De hoeveelheid en hoogte van de stressoren gunstig te beïnvloeden.(hierdoor blijft je kind meer in balans en kan het zich makkelijker positief ontwikkelen)

Ik verwerk de patronen zelf altijd in het hsp-document: hét hulpmiddel dat overzicht geeft.

Voor de beeldvorming: als jouw kind ieder jaar veel stress heeft in de periode tussen de herfstvakantie en de kerstvakantie dan ga je in die periode meer gesprekken aan met de leerkracht van je kind. Juist dan plan je één of 2 uitslaapochtendjes op een schooldag.

En die logeerpartijtjes die jouw kind leuk vindt, maar ook spannend, sla je dan juist over. Het is in die periode dan immers al spannend genoeg.